Thị trường tàu chở dầu và dầu mỏ được dự báo sẽ phải đối mặt với một bối cảnh hoàn toàn khác do những quyết sách mới nhất của Tổng thống Mỹ. Trong báo cáo hàng tuần gần đây nhất, công ty môi giới tàu biển Gibson cho biết: "Nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai của ông Trump đã khởi đầu bằng một động thái mạnh mẽ nhằm thay đổi chính sách môi trường của Mỹ."
Ngay từ đầu, Tổng thống đã xúc tiến kế hoạch tái rút khỏi Thỏa thuận Paris và ký một sắc lệnh hành pháp mang tên "Giải phóng Năng lượng Mỹ" (unleash American energy). Sắc lệnh này thiết lập một khuôn khổ nhằm khuyến khích sản xuất năng lượng nội địa và nới lỏng quy định về xe điện (EV). Trong những tháng tiếp theo, các vùng đất liên bang và khu vực ngoài khơi từng bị cấm khai thác đã được mở lại cho thuêkhoan thăm dò, đồng thời một số dự án xuất khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) trước đây bị đình chỉ cũng được phê duyệt trở lại.
Bộ Nội vụ Mỹ đã cho phép tiến hành các hoạt động thăm dò dầu khí mới tại khu vực Bắc Cực thuộc Alaska, trong khi Cục Quản lý Đất đai (BLM) đơn giản hóa các thủ tục đánh giá tác động môi trường cho các dự án dầu khí ở khu vực phía tây nước Mỹ.
Tuy nhiên, một số quyết định này hiện đang phải đối mặt với các vụ kiện tụng từ các nhóm bảo vệ môi trường. Mặc dù các tiêu đề báo chí cho thấy sản lượng dầu thô của Mỹ đạt mức kỷ lục trong năm nay, nhưng bức tranh tổng thể lại cho thấy tốc độ tăng trưởng đang chậm lại, với dự báo sản lượng năm 2026 sẽ gần như đi ngang so với năm trước.
Các công ty dầu khí vẫn thận trọng trong chi tiêu, do giá dầu giảm và nguy cơ dư cung gia tăng. Số lượng giàn khoan dầu đã giảm xuống mức thấp nhất trong gần bốn năm vào tháng 8, mặc dù sau đó đã có một sự phục hồi nhẹ. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), để duy trì hoặc tăng sản lượng, Mỹ sẽ cần phát triển thêm các giếng khoan mới trong thời gian tới.
Theo Gibson, chính quyền Tổng thống Trump cũng đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm điều chỉnh các quy định về khí thải phương tiện giao thông. Cụ thể, Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) đang tiến hành bãi bỏ các quy định được thông qua vào năm 2024, vốn yêu cầu các nhà sản xuất ô tô tăng tỷ lệ xe điện hoặc xe phát thải thấp từ mẫu xe năm 2027 trở đi và quá trình này hiện đang được triển khai tích cực. Cùng lúc đó, Cơ quan An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia (NHTSA) cũng đã bắt đầu nới lỏng các mục tiêu về hiệu suất nhiên liệu. Bên cạnh đó, dự luật "One Big Beautiful Bill" đã cắt giảm hoặc hủy bỏ một số ưu đãi năng lượng sạch được ban hành dưới thời Đạo luật Giảm lạm phát (Inflation Reduction Act) của chính quyền Biden. Đáng chú ý, các khoản tín dụng thuế cho việc mua xe điện mới và đã qua sử dụng đã chấm dứt hiệu lực từ ngày 30 tháng Chín.
Mặc dù việc đảo ngược các chính sách này đang bị thách thức pháp lý trên nhiều phương diện, nhưng phản ứng của ngành công nghiệp ô tô đã thể hiện rõ ràng. Nhiều nhà sản xuất đã làm chậm kế hoạch mở rộng sản xuất xe điện của mình. Đơn cử, General Motors (GM), nhà sản xuất ô tô lớn nhất của Mỹ, gần đây đã thừa nhận đang thu hẹp tham vọng về xe điện bằng cách giảm tốc độ sản xuất tại các nhà máy EV và chuyển hướng đầu tư sang xe hybrid và xe chạy xăng nhằm thích ứng với khung chính sách mới và nhu cầu thị trường yếu hơn.
Theo nhận định của công ty môi giới tàu biển, những thay đổi trong mục tiêu phát triển xe điện (EV) được dự báo sẽ làm chậm lại tốc độ suy giảm nhu cầu dầu mỏ tại Mỹ. Công ty Ernst & Young hiện ước tính xe điện sẽ chiếm một nửa doanh số bán ô tô mới của Mỹ vào năm 2038, tức là chậm hơn năm năm so với dự báo ban đầu.
Sự suy giảm trong hoạt động lọc dầu của Hoa Kỳ cũng sẽ ít hơn so với dự kiến trước đây, điều này sẽ có tác động đến hoạt động thương mại tàu chở dầu. Điều này sẽ làm giảm tiềm năng xuất khẩu dầu thô của Hoa Kỳ, với nhiều thùng dầu được giữ lại trong nước. Đồng thời, điều này cũng sẽ bổ sung một yếu tố hỗ trợ cho hoạt động nhập khẩu dầu thô của Hoa Kỳ, chủ yếu có nguồn gốc từ lưu vực Đại Tây Dương. Về mặt sản phẩm, hoạt động mạnh hơn cho thấy tiềm năng xuất khẩu CPP tăng thêm; tuy nhiên, phần lớn sẽ phụ thuộc vào mức nhu cầu nội địa cơ bản”, công ty môi giới tàu biển này cho biết
Trong khi đó, “chính sách môi trường của Trump cũng đang vượt ra ngoài biên giới quốc gia. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đang hứng chịu ngày càng nhiều chỉ trích, khi chính quyền Trump bác bỏ lý thuyết nhu cầu dầu đạt đỉnh. Cơ quan này dự kiến sẽ công bố quan điểm dài hạn về thị trường năng lượng vào tuần tới, trong đó sẽ tái giới thiệu Kịch bản Chính sách Hiện tại (CPS), được công bố lần cuối vào năm 2019. Kịch bản này chỉ phản ánh các chính sách hiện hành, mà không đưa ra các biện pháp, thông báo hoặc mục tiêu nâng cao mới. Cơ quan này sẽ tiếp tục công bố Kịch bản Chính sách Hiện hành (STEPS), một bước tiến xa hơn và bao gồm cả các chính sách đã được thực hiện và các kế hoạch hoặc mục tiêu được công bố chính thức có khả năng được thực hiện
“Trong lĩnh vực hàng hải, sự phản đối mạnh mẽ của Hoa Kỳ đối với Khung Phát thải ròng bằng 0o (NZF) của IMO có lẽ là lý do chính khiến cuộc bỏ phiếu cuối cùng về kế hoạch đã được thống nhất bị trì hoãn mười hai tháng. Theo ghi nhận của Gibson, trong những tuần trước cuộc bỏ phiếu, chính quyền Tổng thống Trump đã cảnh báo rằng các quốc gia ủng hộ NZF có thể phải đối mặt với các biện pháp trả đũa, bao gồm trừng phạt, hạn chế thị thực và các hình phạt thương mại. Hệ quả là ngành công nghiệp hàng hải hiện đang phải đối mặt với mức độ bất ổn gia tăng. Công ty môi giới tàu biển Gibson nhận định: "Rất khó có khả năng khung phát thải này sẽ được thông qua ở hình thức hiện tại vào năm tới."
“Tóm lại, cho đến nay, các chính sách của Trump rõ ràng đã hỗ trợ phần nào cho nhu cầu dầu mỏ, có khả năng trì hoãn sự suy giảm không thể tránh khỏi trong tiêu thụ. Về mặt nguồn cung, theo lý thuyết, mức nhu cầu cao hơn lẽ ra phải khuyến khích các hoạt động thăm dò và đầu tư mới. Tuy nhiên, trên thực tế, các yếu tố cơ bản của thị trường vẫn là động lực then chốt thúc đẩy các quyết định đầu tư. Hơn nữa, ngoại trừ các dự án có thời gian hoàn vốn ngắn như dầu đá phiến (shale), các dự án phát triển năng lượng mới có tầm nhìn dài hạn, kéo dài đến tận sau khi nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Trump kết thúc”, vị chuyên gia môi giới tàu biển kết luận.
Chris Lin
Nguồn: hellenicshipping
