Các cuộc thảo luận gần đây đã được khơi mào bởi các tuyên bố liên quan đến quyền kiểm soát của Trung Quốc đối với Kênh đào Panama và những thành kiến bị cáo buộc đối với các tàu của Mỹ.
Chuyên gia hàng hải John McCown khẳng định rằng Trung Quốc không kiểm soát kênh đào mà điều hành một số bến cảng gần đó. Ông lưu ý rằng Cơ quan quản lý kênh đào Panama vẫn độc lập.
McCown cũng đề cập rằng Hải quân Hoa Kỳ đã giảm đáng kể việc sử dụng kênh đào, với chỉ năm lần tàu chiến đi qua trong tám năm qua, cho thấy sự phụ thuộc ít hơn vào chiến lược.
Trong khi đó, Tiến sĩ Lawrence Sellin, cựu đại tá Lục quân Mỹ và chuyên gia quốc phòng, chia sẻ trên nền tảng X rằng Trung Quốc đã nuôi tham vọng ảnh hưởng đến kênh đào Panama từ năm 1998, dựa trên một tài liệu tình báo giải mật. Về mặt thương mại, kênh đào vẫn đóng vai trò quan trọng với Mỹ khi 75% hàng hóa qua đây có liên quan đến nước này, tuy nhiên, McCown lưu ý rằng tàu mang cờ Mỹ chỉ chiếm một phần rất nhỏ, với chỉ 27/14.080 lượt tàu thương mại qua kênh trong năm 2023.Hutchison Ports, có trụ sở tại Hong Kong, đang hoạt động tại các cảng Balboa và Cristobal – hai trung tâm trung chuyển quan trọng nhờ vị trí chiến lược ở hai đầu kênh đào Panama. Theo Cơ quan Hàng hải Panama, các cảng này xử lý khoảng 40% lượng hàng container qua kênh trong năm 2024.
Hutchison Ports hoạt động trong nhiều lĩnh vực hàng hải, bao gồm xử lý container, hàng tổng hợp, dịch vụ tàu khách, ga đường sắt và khu hậu cần. Năm 2023, tập đoàn xử lý 82,1 triệu TEU trên toàn cầu, trong đó các cảng tại Panama đóng vai trò quan trọng trong khu vực Trung Mỹ. Hutchison Ports cũng là nhà đầu tư cảng lớn nhất tại Panama, với khoản đầu tư lớn vào hiện đại hóa cảng Balboa và Cristobal, tạo ra khoảng 5.000 việc làm trực tiếp và 25.000 việc làm gián tiếp, theo North America Outlook Magazine.
Mối lo ngại của Hoa Kỳ về ảnh hưởng của Trung Quốc đã thúc đẩy Panama tiến hành kiểm toán hoạt động của Hutchison Ports trong bối cảnh chịu áp lực từ chính quyền Trump.
Bản thân Kênh đào Panama vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Cơ quan quản lý kênh đào Panama, với vai trò của Hutchison chỉ giới hạn ở hoạt động cảng, không phải quản lý kênh đào, như đã được nhiều nguồn làm rõ.
Tuy nhiên, theo quan điểm của Hoa Kỳ, một số ý kiến cho rằng Kênh đào Panama nên giảm bớt sự tham gia của Trung Quốc vào hoạt động của keeng đào khi căng thẳng thương mại giữa hai nước leo thang. Những mối lo ngại này chủ yếu mang tính địa chính trị, phản ánh nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc tại các địa điểm chiến lược trên toàn thế giới.
Chris Lin
Nguồn: container-news
