Thương mại toàn cầu vận hành nhờ vận tải biển, và không có hai cảng nào đóng vai trò quan trọng hơn Singapore và Thượng Hải. Đây chính là "trái tim" của thương mại hàng hải, mỗi ngày xử lý khối lượng hàng hóa trị giá hàng tỷ đô la. Nhưng vị thế thống trị ấy không phải ngẫu nhiên mà có – nó được hình thành qua nhiều thế kỷ thay đổi tuyến thương mại, tranh giành thuộc địa, cách mạng công nghiệp và mở rộng kinh tế.
Singapore và Thượng Hải không cạnh tranh theo cách truyền thống. Một bên là cảng container nhộn nhịp nhất thế giới, xử lý khối lượng hàng lớn hơn bất kỳ nơi nào khác. Bên kia là "vua trung chuyển" không thể tranh cãi, đóng vai trò kết nối trọng yếu giữa châu Á, châu Âu và các khu vực khác.
Dù mỗi cảng có một vai trò riêng, cả hai đang cùng định hình tương lai của thương mại toàn cầu – khiến họ trở thành hai cảng biển quyền lực nhất hành tinh.
Để hiểu được vì sao họ đạt đến vị trí này, chúng ta cần quay ngược thời gian nhìn lại lịch sử.
| ShipUniverse: 🕰️ Hành Trình Thống Trị Biển Cả | |
Năm | Sự kiện nổi bật |
| 1455 | Nhà Minh thiết lập Thượng Hải như một cảng thương mại khu vực. Mặc dù có vai trò quan trọng trong thương mại nội địa của Trung Quốc, nhưng Thượng Hải thiếu tầm ảnh hưởng toàn cầu do các hạn chế hàng hải nghiêm ngặt do triều đại này áp đặt. |
| 1511 | Người Bồ Đào Nha chiếm giữ Malacca, kiểm soát tuyến đường biển quan trọng giữa Trung Quốc và Ấn Độ Dương. Sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu cho thời kỳ thống trị của châu Âu đối với thương mại Đông Nam Á, ảnh hưởng sâu sắc đến sự hình thành của các trung tâm hàng hải tương lai như Singapore. |
| 1819 | Người Anh thành lập Singapore như một cảng tự do dưới sự lãnh đạo của Sir Stamford Raffles. Nhờ chính sách miễn thuế thương mại, Singapore nhanh chóng trở thành một trung tâm vận tải quan trọng kết nối châu Á và châu Âu, thu hút thương nhân từ khắp khu vực. |
| 1842 | Hiệp ước Nam Kinh buộc Trung Quốc phải mở cửa Thượng Hải thành cảng hiệp ước sau Chiến tranh Nha phiến lần thứ nhất. Các cường quốc phương Tây thiết lập các trạm thương mại tại đây, biến Thượng Hải thành một trung tâm vận tải biển quốc tế quan trọng. |
| 1867 | Việc khai thông Kênh đào Suez củng cố vị thế của Singapore như một điểm trung chuyển then chốt cho các tàu di chuyển giữa châu Âu và châu Á, khẳng định vai trò chiến lược của quốc đảo này trong mạng lưới hàng hải toàn cầu. |
| 1949 | Việc thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa khiến Thượng Hải bị tách biệt khỏi thương mại toàn cầu do các chính sách kinh tế cộng sản nghiêm ngặt. Điều này tạo điều kiện cho Singapore và Hồng Kông vươn lên trở thành các trung tâm vận tải biển hàng đầu trong khu vực. |
| 1965 | Singapore giành được độc lập và nhanh chóng đầu tư mạnh vào hạ tầng hàng hải, từng bước khẳng định vị thế là một cường quốc toàn cầu về thương mại và logistics. |
| 1984 | Singapore vượt qua Rotterdam để trở thành cảng biển nhộn nhịp nhất thế giới. Vị trí chiến lược cùng hệ thống logistics hiệu quả đã củng cố vững chắc vị thế dẫn đầu của quốc đảo này trong thương mại toàn cầu. |
| 2000s | Sự bùng nổ kinh tế của Trung Quốc thúc đẩy quá trình mở rộng cảng biển một cách nhanh chóng. Thượng Hải đầu tư mạnh vào hạ tầng cảng nước sâu, vươn lên trở thành cửa ngõ hàng đầu của Trung Quốc trong thương mại toàn cầu |
| 2010 | Thượng Hải vượt qua Singapore để trở thành cảng container lớn nhất thế giới tính theo sản lượng, nhờ vào sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu. |
| 2024 | Singapore vẫn giữ vững vị thế là trung tâm trung chuyển hàng hóa hàng đầu thế giới, trong khi Thượng Hải tiếp tục mở rộng công suất cảng nước sâu và mạng lưới logistics, càng củng cố thêm tầm ảnh hưởng của mình trong thương mại toàn cầu. |
🏁 Cuộc đua giành vị thế dẫn đầu về vận tải và trung chuyển hàng hóa
Sức mạnh thực sự trong vận tải biển toàn cầu không chỉ nằm ở việc vận chuyển bao nhiêu hàng hóa — mà ở chỗ ai kiểm soát dòng chảy thương mại. Thượng Hải và Singapore là hai cảng dẫn đầu, nhưng mỗi nơi lại đảm nhận vai trò rất khác nhau.
Một cảng được xây dựng để xử lý khối lượng xuất khẩu khổng lồ, trong khi cảng kia thống trị với tư cách là trung tâm trung chuyển hàng đầu, giúp hàng hóa lưu thông khắp thế giới.
🚢 Sản lượng hàng hóa vs. Hiệu quả trung chuyển
Thượng Hải – Xử lý hơn 47 triệu TEU mỗi năm, là cảng có sản lượng hàng hóa lớn nhất thế giới.
Singapore – Xử lý 37 triệu TEU, nhưng gần 90% trong số đó là hàng trung chuyển đến các điểm khác. Thượng Hải phát triển mạnh nhờ sức mạnh sản xuất của Trung Quốc, trong khi Singapore vượt trội nhờ khả năng kết nối thương mại toàn cầu hiệu quả.
⚖ Thế mạnh của từng mô hình cảng
🔹 Thượng Hải:
- Phục vụ trực tiếp cho nền công nghiệp khổng lồ của Trung Quốc, xuất khẩu hàng hóa đi khắp thế giới.
- Được thiết kế để xử lý khối lượng lớn, phù hợp với các tuyến thương mại có lưu lượng cao.
- Đang mở rộng các cảng nước sâu để tiếp nhận tàu siêu lớn và giảm tình trạng tắc nghẽn.
🔹 Singapore:
- Nằm tại ngã ba các tuyến hàng hải toàn cầu, là trung tâm trung chuyển tự nhiên.
- Tập trung vào tốc độ và hiệu quả, đảm bảo hàng hóa được luân chuyển nhanh chóng đến nhiều điểm khác nhau.
- Đầu tư mạnh vào tự động hóa và logistics ứng dụng AI, giúp duy trì vị thế là một trong những cảng hiện đại nhất thế giới.
🌍 Ai sẽ dẫn đầu trong tương lai?
🔸 Thượng Hải có khả năng tiếp tục tăng trưởng về sản lượng, củng cố vai trò là cảng bận rộn nhất thế giới.
🔸 Singapore đang đầu tư vào các trung tâm trung chuyển ứng dụng trí tuệ nhân tạo, đảm bảo duy trì vị thế là điểm kết nối nhanh và hiệu quả nhất trong thương mại toàn cầu.
🔸 Việc Trung Quốc mở rộng hệ thống cảng nước sâu có thể giảm sự phụ thuộc vào Singapore, chuyển một phần lưu lượng trung chuyển trực tiếp qua các cảng mới trong nước.
Tương lai của ngành vận tải biển không chỉ là cuộc chơi về quy mô — mà là cuộc đua giành quyền kiểm soát dòng chảy hàng hóa toàn cầu. Dù Thượng Hải thống trị về sản lượng, hiệu suất và khả năng kết nối vượt trội của Singapore vẫn khiến vai trò của quốc đảo này trong chuỗi cung ứng toàn cầu trở nên không thể thay thế.
🏁 Cuộc đua giành ảnh hưởng trong ngành vận tải biển toàn cầu
Thượng Hải và Singapore là hai "gã khổng lồ" trong thế giới hàng hải, mỗi cảng đều giữ vai trò then chốt trong thương mại toàn cầu. Dù cả hai đều là những cường quốc cảng biển, họ lại vượt trội ở những lĩnh vực khác nhau, qua đó định hình cách hàng hóa luân chuyển trên toàn thế giới.
🚢 Sản lượng container và trung chuyển hàng hóa
🔹 Thượng Hải: Năm 2024, Cảng Thượng Hải trở thành cảng đầu tiên trên thế giới vượt mốc 50 triệu TEU mỗi năm, tiếp tục giữ vững vị thế là cảng container bận rộn nhất thế giới.
🔹 Singapore: Cảng Singapore ghi nhận kỷ lục 41,12 triệu TEU trong năm 2024, trong đó khoảng 90% là hàng trung chuyển, củng cố vị thế là trung tâm trung chuyển hàng hóa lớn nhất toàn cầu.
🌍 Vai trò chiến lược và thế mạnh
- Thượng Hải:
Cường quốc xuất khẩu: Là cửa ngõ chính cho hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc, tận dụng lợi thế từ quy mô sản xuất khổng lồ của quốc gia này. Hạ tầng hiện đại: Liên tục đầu tư mở rộng, đặc biệt với cảng nước sâu Dương Sơn, giúp tiếp nhận tàu siêu trọng và nâng cao năng lực vận hành. - Singapore
Điểm kết nối toàn cầu: Nằm tại vị trí chiến lược trên các tuyến hàng hải trọng yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trung chuyển liên khu vực. Vận hành hiệu quả: Tập trung ứng dụng công nghệ hiện đại và tối ưu quy trình giúp rút ngắn thời gian lưu cảng, nâng cao hiệu suất luân chuyển hàng hóa.
⚖ Cạnh tranh chiến lược
Dù Thượng Hải dẫn đầu về tổng sản lượng container, thì sự thống trị của Singapore trong hoạt động trung chuyển lại cho thấy vai trò then chốt của quốc đảo này trong chuỗi logistics toàn cầu.
Cả hai cảng đều đang đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng và công nghệ hiện đại để nâng cao năng lực cạnh tranh – vì trong ngành hàng hải ngày nay, hiệu quả vận hành và khả năng kết nối quan trọng không kém gì quy mô xử lý hàng hóa.
🏁 Liệu mạng lưới trung chuyển mở rộng của Trung Quốc có thể vượt qua Singapore?
Trung Quốc đang theo đuổi tham vọng mở rộng mạng lưới trung chuyển toàn cầu, với trọng tâm là sáng kiến “Con đường Tơ lụa Trên biển Thế kỷ 21”. Chiến lược này bao gồm các khoản đầu tư lớn vào hạ tầng cảng biển không chỉ trong nước mà còn ở nhiều khu vực khác của châu Á và thế giới – từ châu Phi đến Địa Trung Hải. Điều này đang đặt ra dấu hỏi lớn về vị thế dẫn đầu trung chuyển toàn cầu của Singapore, khi Trung Quốc muốn dần chuyển luồng hàng trung chuyển về hệ thống cảng của riêng mình. Tuy vậy, với kinh nghiệm, vị trí chiến lược và hiệu suất vận hành vượt trội, Singapore vẫn là “kỳ phùng địch thủ” khó thay thế trong cuộc đua kiểm soát dòng chảy hàng hải thế giới.
🚢 Chiến lược phát triển cảng biển của Trung Quốc
🔹 Đầu tư vào cảng chiến lược: Trung Quốc đã giành được quyền thuê dài hạn và đầu tư vào nhiều cảng then chốt, bao gồm:
- Gwadar, Pakistan: thuê 40 năm
- Kyaukpyu, Myanmar: thuê 50 năm
- Hambantota, Sri Lanka: thuê 99 năm
- Malacca Gateway, Malaysia: thuê 99 năm
Những cảng này đều nằm trên các tuyến hàng hải chiến lược, mang lại cho Trung Quốc cơ hội kiểm soát các mắt xích quan trọng trong dòng chảy thương mại toàn cầu.
🔹 Nâng cấp hạ tầng nội địa: Các cảng trong nước như Thượng Hải và Ninh Ba đang được mở rộng và hiện đại hóa, nhằm tăng công suất và hiệu quả vận hành, đưa Trung Quốc tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành trung tâm trung chuyển mang tầm khu vực và toàn cầu.
⚖ Tác động đối với Singapore
🔸 Cạnh tranh gia tăng: Việc Trung Quốc phát triển các trung tâm trung chuyển thay thế có thể chuyển hướng luồng hàng khỏi Singapore, đặt ra thách thức trực tiếp với vị thế là trung tâm trung chuyển hàng đầu thế giới.
🔸 Biến động địa chính trị: Sự hiện diện và ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc tại nhiều cảng chiến lược có thể tái định hình các tuyến thương mại khu vực, làm giảm vai trò trung tâm của Singapore trong mạng lưới vận tải toàn cầu.
🔸 Khả năng thích ứng và bền vững: Tuy nhiên, Singapore sở hữu những lợi thế cạnh tranh rõ rệt như vị trí chiến lược, môi trường chính trị ổn định và hiệu suất cảng xuất sắc. Các khoản đầu tư quy mô lớn vào siêu cảng Tuas – với khả năng xử lý khối lượng lớn và ứng dụng công nghệ hiện đại – cho thấy quốc đảo này đang chủ động củng cố năng lực và duy trì vị thế cạnh tranh lâu dài.
🏁 Thúc đẩy tự động hóa cảng và logistics thông minh
Trong ngành hàng hải đang phát triển nhanh chóng, tự động hóa cảng và logistics thông minh đã trở thành yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả, giảm chi phí vận hành và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thương mại toàn cầu.
Các cảng hàng đầu như Thượng Hải và Singapore đang dẫn đầu làn sóng chuyển đổi này, bằng cách tích hợp các công nghệ tiên tiến để duy trì lợi thế cạnh tranh.
🚢 Những bước tiến công nghệ của Thượng Hải
🔹 Cảng nước sâu Dương Sơn (Yangshan Deep-Water Port): Đây là minh chứng cho năng lực kỹ thuật hiện đại của Thượng Hải, được xem là bến cảng container tự động lớn nhất thế giới. Cảng này ứng dụng công nghệ tự động hóa tiên tiến để tối ưu hóa quy trình bốc xếp, giúp tăng đáng kể sản lượng và hiệu suất vận hành.
🔹 Tích hợp AI và IoT: Thượng Hải đã triển khai trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) để giám sát tình trạng thiết bị, dự đoán nhu cầu bảo trì và tối ưu dòng chảy logistics. Nhờ đó, cảng đã ghi nhận hiệu suất vận hành tăng 40% và giảm 60% nhu cầu nhân lực so với các cảng truyền thống.
🌍 Những đổi mới chiến lược của Singapore
🔹 Dự án siêu cảng Tuas: Singapore đang đầu tư khoảng 14 tỷ USD vào Tuas Mega Port – dự kiến trở thành bến cảng tự động hoàn toàn lớn nhất thế giới khi hoàn thành vào năm 2040. Động thái chiến lược này nhằm tăng gấp đôi công suất cảng và củng cố vị thế của Singapore như một trung tâm hàng hải toàn cầu.
🔹 Sáng kiến cảng thông minh: Cơ quan Hàng hải và Cảng biển Singapore (MPA) đang triển khai các công nghệ thông minh như hệ thống vận hành bằng AI và thiết bị IoT để nâng cao an toàn, hiệu quả và trải nghiệm khách hàng tại cảng. Những nỗ lực này tập trung vào số hóa và tự động hóa, giúp rút ngắn thời gian lưu cảng và tối ưu hóa vận hành.
⚖ Xu hướng toàn cầu và những tác động
🔹Ứng dụng công nghệ “Digital Twin” (bản sao kỹ thuật số): Các cảng biển trên thế giới đang tích cực triển khai công nghệ này để tạo ra bản sao ảo của các tài sản vật lý. Điều này giúp theo dõi tình trạng thiết bị theo thời gian thực, mô phỏng hoạt động và hỗ trợ bảo trì dự đoán cũng như tối ưu hóa vận hành.
🔹Tăng cường tính bền vững: Tự động hóa và logistics thông minh đang góp phần bảo vệ môi trường thông qua việc sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn và giảm lượng phát thải. Các cảng thông minh cũng tích hợp công nghệ xanh để giảm dấu chân carbon, phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.
🏁 Tuas Mega Port của Singapore: Dẫn đầu cuộc đua cảng tự động hóa hoàn toàn
Tuas Mega Port đang thiết lập những chuẩn mực mới cho ngành hàng hải toàn cầu, với mục tiêu trở thành cảng container tự động hoàn toàn lớn nhất thế giới. Dự án đầy tham vọng này thể hiện rõ cam kết của Singapore trong việc duy trì vị thế trung tâm vận tải biển hàng đầu thông qua đổi mới công nghệ và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.
🚢 Cột mốc và điểm nổi bật của Tuas Mega Port
🔹Tiến độ vận hành: Từ khi bắt đầu hoạt động vào tháng 9/2022, cảng Tuas đã mở rộng từ 3 lên 11 bến, xử lý hơn 10 triệu TEU tính đến tháng 2/2025.
🔹Công suất tương lai: Khi hoàn thiện hoàn toàn vào những năm 2040, cảng dự kiến sẽ xử lý 65 triệu TEU mỗi năm – gấp đôi năng lực hiện tại của Singapore.
🔹Tự động hóa tiên tiến: Hơn 200 xe dẫn đường tự động (AGV) hoạt động 24/7 tại cảng, với kế hoạch tăng gấp đôi số lượng này trong các giai đoạn phát triển tiếp theo.
🔹Kiến trúc điều hành theo sự kiện (EDA): Ứng dụng công nghệ EDA giúp cảng xử lý dữ liệu theo thời gian thực và giao tiếp liền mạch, nâng cao hiệu suất và độ linh hoạt trong vận hành.
🌍 Tầm Quan Trọng Chiến Lược
Sự phát triển của Tuas Mega Port đóng vai trò then chốt trong tương lai hàng hải của Singapore, với các mục tiêu chính:
🔹Tăng cường năng lực cạnh tranh toàn cầu: Bằng cách tích hợp các công nghệ tiên tiến, cảng hướng đến thu hút thêm các hãng tàu và củng cố vị thế của Singapore trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
🔹Sáng kiến bền vững: Tuas Mega Port cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thông qua việc sử dụng thiết bị điện hóa và hệ thống quản lý năng lượng thông minh.
Tóm lại, Tuas Mega Port là hình mẫu của sự kết hợp giữa tự động hóa, phát triển bền vững và tầm nhìn chiến lược, đưa Singapore trở thành người dẫn đầu trong thế hệ cảng biển toàn cầu tiếp theo.
🏁 Cảng Yangshan sử dụng AI của Thượng Hải: Đổi mới với 5G và vận hành tự động
Cảng nước sâu Yangshan của Thượng Hải là minh chứng cho sự đổi mới hàng hải hiện đại, khi tích hợp các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, mạng 5G và vận hành tự động để nâng cao hiệu quả và tái định nghĩa cách một cảng hoạt động trong kỷ nguyên số.
🚢 Tiên phong trong tự động hóa và tích hợp mạng 5G
🔹Vận hành bến cảng tự động: Kể từ khi đi vào hoạt động vào tháng 12/2017, Giai đoạn IV của cảng Yangshan đã trở thành bến container tự động lớn nhất thế giới. Cơ sở này sử dụng hệ thống tự động tiên tiến, bao gồm các phương tiện dẫn hướng tự động (AGV), nhằm tối ưu hóa quy trình bốc dỡ hàng hóa và giảm sự phụ thuộc vào lao động thủ công.
🔹Điều khiển từ xa qua mạng 5G: Cảng đã triển khai mạng 5G để hỗ trợ việc điều khiển từ xa các cần cẩu bờ và thiết bị quan trọng khác theo thời gian thực. Hệ thống camera độ phân giải cao và cảm biến truyền dữ liệu trực tiếp về trung tâm điều hành, cho phép nhân viên quản lý hoạt động cảng từ khoảng cách lên đến 100 km.
🌍 Xe tải tự hành và logistics thông minh
🔹Xe tải hạng nặng thông minh (IHDTs): Hợp tác với các đối tác như SAIC Motor và China Mobile, cảng Yangshan đã triển khai đội xe tải tự hành cấp độ 4. Những phương tiện này được trang bị công nghệ liên lạc 5G-V2X, đã vận hành hơn 7 triệu km và vận chuyển khoảng 230.000 TEU giữa cảng và khu logistics Lin-gang.
🔹Tăng cường hiệu suất vận hành: Việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) đã mang lại những cải thiện vượt bậc về hiệu quả cảng. Các hệ thống tự động giúp nâng hiệu suất vận hành lên 40% và giảm nhu cầu nhân lực xuống 60% so với các bến truyền thống.
🔹Cam kết của cảng Yangshan trong việc ứng dụng công nghệ tiên tiến đang đưa nơi đây trở thành biểu tượng dẫn đầu ngành hàng hải toàn cầu, đặt ra những tiêu chuẩn mới về hiệu quả, an toàn và đổi mới.
🏁 Cuộc đua nhiên liệu – Bunkering & Năng lượng thay thế
Khi ngành hàng hải toàn cầu đẩy mạnh nỗ lực cắt giảm khí thải carbon, các cảng lớn như Singapore và Thượng Hải đang tiên phong phát triển hạ tầng tiếp nhiên liệu thay thế. Những sáng kiến này đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi ngành vận tải biển sang các nguồn năng lượng bền vững hơn.
🚢 Nỗ lực tiên phong của Singapore
🔹Kỷ lục về tiêu thụ nhiên liệu thay thế: Năm 2024, Cơ quan Hàng hải & Cảng biển Singapore (MPA) ghi nhận tổng lượng nhiên liệu bunker đạt 54,92 triệu tấn, trong đó nhiên liệu thay thế lần đầu tiên vượt mốc 1,34 triệu tấn.
🔹Sáng kiến nhiên liệu sinh học: Singapore đã xây dựng khung pháp lý cho phép các nhà cung cấp bunker được cấp phép phân phối nhiên liệu sinh học theo tiêu chuẩn ISO 8217, hỗ trợ thử nghiệm và sử dụng lâu dài trên tàu, thúc đẩy vận tải biển bền vững.
🔹Cột mốc tiếp nhiên liệu methanol: Tháng 7/2024, cảng Singapore thực hiện lần đầu tiên tiếp nhiên liệu bio-methanol cho tàu Maersk – bước tiến quan trọng trong đa dạng hóa nguồn nhiên liệu.
🔹Tầm nhìn tương lai: Singapore đặt mục tiêu cung cấp hơn 1 triệu tấn methanol carbon thấp mỗi năm vào năm 2030, củng cố vị thế là trung tâm nhiên liệu hàng hải thay thế hàng đầu thế giới.
🌍 Chuyển đổi xanh tại Thượng Hải
🔹Phát triển tiếp nhiên liệu methanol: Tập đoàn Cảng Quốc tế Thượng Hải (SIPG) bắt đầu cung cấp dịch vụ tiếp nhiên liệu methanol định kỳ từ tháng 1/2025, với tàu Haigang Zhiyuan tiếp 3.000 tấn methanol xanh cho tàu container Ane Maersk tại cảng Dương Sơn.
🔹Kế hoạch chiến lược đến 2030: Thượng Hải đặt mục tiêu xây dựng hệ thống cung ứng nhiên liệu xanh vào năm 2030, với công suất tiếp nhiên liệu LNG dạng bonded đạt 1 triệu m³ và 1 triệu tấn mỗi loại cho methanol và ammonia xanh.
🔹Sáng kiến sản xuất nhiên liệu xanh: Thành phố hướng đến phát triển hệ thống tiếp nhiên liệu sử dụng nguồn cung trong nước và từ các dự án toàn quốc, nhằm trở thành trung tâm giao dịch và chứng nhận nhiên liệu xanh toàn cầu.
⚖ Hợp Tác Toàn Cầu và Tác Động Đến Ngành
🔹Quan hệ đối tác chiến lược: Sự phối hợp giữa các cảng, công ty năng lượng và hãng tàu đang thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nhiên liệu thay thế. Ví dụ, TotalEnergies đã cung cấp loại nhiên liệu sinh học 100% đầu tiên — chiết xuất từ dầu ăn đã qua sử dụng — cho tàu chở ô tô của Hyundai Glovis tại Singapore, cho thấy tính khả thi của các giải pháp nhiên liệu bền vững.
🔹Thách thức và cơ hội: Dù việc chuyển đổi sang nhiên liệu xanh đi kèm với chi phí cao và đòi hỏi đầu tư hạ tầng mới, nỗ lực chung của các cảng lớn và các bên trong ngành đang mở ra con đường cho một tương lai hàng hải thân thiện với môi trường hơn.
🏁 Singapore – Dẫn Đầu Xu Thế Hàng Hải Xanh & Logistics Trung Hòa Carbon
Singapore đang đi đầu trong việc thúc đẩy các giải pháp vận tải biển bền vững và logistics trung hòa carbon. Quốc đảo này triển khai nhiều chiến lược toàn diện nhằm giảm thiểu tác động môi trường và định hình một tương lai xanh cho ngành hàng hải toàn cầu.
🚢 Sáng kiến Hàng hải Xanh Singapore (MSGI)
🔹Chương trình Tàu Xanh (GSP): Khuyến khích các chủ tàu áp dụng thiết kế tàu tiết kiệm năng lượng vượt tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), thông qua các ưu đãi như giảm phí cảng.
🔹Chương trình Cảng Xanh (GPP): Cung cấp giảm phí cảng cho các tàu biển sử dụng nhiên liệu sạch hoặc công nghệ giảm khí thải khi cập cảng Singapore.
🔹Chương trình Công nghệ Xanh (GTP): Hỗ trợ các doanh nghiệp hàng hải nội địa áp dụng công nghệ xanh thông qua các sáng kiến đồng tài trợ, thúc đẩy phát triển và triển khai các giải pháp bền vững.
🌍 Hành lang Hàng hải Xanh và Số hóa
Singapore đã thiết lập nhiều Hành lang Hàng hải Xanh và Số hóa (Green and Digital Shipping Corridors - GDSCs) nhằm giảm phát thải carbon và thúc đẩy số hóa các tuyến vận tải biển:
🔹Hợp tác quốc tế: Singapore hợp tác với các cảng lớn như Rotterdam, Los Angeles, Long Beach, Thiên Tân, Nhật Bản, Úc và Sơn Đông để nâng cao hiệu quả và giảm khí thải thông qua việc áp dụng công nghệ xanh và giải pháp số hóa.
🔹Hành lang Singapore – Úc: Biên bản ghi nhớ (MoU) đã được ký vào ngày 5/3/2024 nhằm xây dựng hành lang thử nghiệm các giải pháp xanh và số hóa trong toàn bộ hoạt động vận tải và khai thác cảng.
⚖ Sáng kiến Logistics Trung hòa Carbon
🔹Singapore Post (SingPost): Đặt mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 (net-zero) cho Phạm vi 1 và 2 trong các hoạt động tại Singapore vào năm 2030, và mở rộng cam kết này trên toàn cầu – bao gồm cả Phạm vi 3 – vào năm 2050.
🔹Chương trình Chuyển đổi Bền vững của CO2 Connect: Với sự hỗ trợ từ Enterprise Singapore, chương trình giúp các doanh nghiệp trong ngành vận tải và logistics khởi động lộ trình trung hòa carbon, phù hợp với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 của Singapore vào năm 2050.
🏁 Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc: Thách thức vị thế của Singapore
Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) do Trung Quốc khởi xướng từ năm 2013 hướng tới mục tiêu tăng cường kết nối thương mại toàn cầu thông qua các khoản đầu tư hạ tầng quy mô lớn. Chiến lược đầy tham vọng này đang tạo ra những ảnh hưởng đáng kể đối với các trung tâm hàng hải đã có vị thế vững chắc – đặc biệt là Singapore.
🚢 Phát triển cảng chiến lược
Các tuyến thương mại thay thế:
Sáng kiến BRI hướng đến việc đa dạng hóa các tuyến đường thương mại của Trung Quốc, giảm phụ thuộc vào các tuyến truyền thống như eo biển Malacca – điểm nghẽn quan trọng nằm gần Singapore. Thông qua việc đầu tư vào các cảng như Gwadar (Pakistan) và Hambantota (Sri Lanka), Trung Quốc đang xây dựng các hành lang hàng hải thay thế có thể giúp vận chuyển hàng hóa mà không cần đi qua Singapore.
Hành lang thương mại nội địa:
Các dự án như Hành lang Thương mại Quốc tế Đất liền - Biển mới, hợp tác giữa Trung Quốc và Singapore, nhằm kết nối các tỉnh phía tây Trung Quốc với Đông Nam Á thông qua các tuyến đường sắt và đường biển. Dù tăng cường kết nối khu vực, các hành lang này cũng có thể làm thay đổi dòng chảy thương mại truyền thống, ảnh hưởng đến vai trò trung chuyển lâu nay của Singapore.
🌍 Tác động đối với Singapore
Nguy cơ giảm sản lượng trung chuyển: Khi Trung Quốc phát triển và khai thác các tuyến đường cũng như cảng thay thế, lưu lượng hàng hải đi qua Singapore có thể giảm, đe dọa vị thế của đảo quốc này với tư cách là trung tâm hàng hải hàng đầu khu vực.
Yếu tố kinh tế và địa chính trị: Các khoản đầu tư của Trung Quốc vào hạ tầng khu vực có thể khiến hoạt động kinh tế và luồng thương mại dịch chuyển về các cảng do Trung Quốc kiểm soát, từ đó làm thay đổi cục diện địa chính trị và làm suy giảm vai trò chiến lược của Singapore trong mạng lưới thương mại toàn cầu.
Chris Lin
Nguồn: shipuniverse
