Hình ảnh dây thừng nylon / Nguồn: HMM
Khi năm 2024 gần kết thúc, ngành hàng hải đã chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng định hình bức tranh vận tải biển toàn cầu.
Container News đã xác định một số sự kiện nổi bật mang sắc thái địa chính trị, ảnh hưởng đáng kể đến động lực của ngành trong năm qua:
Chính sách thương mại của Trump
Đề xuất áp thuế nhập khẩu của Donald Trump được dự báo sẽ làm gia tăng chi phí vận tải biển, gợi nhớ đến đợt tăng giá thị trường trong nhiệm kỳ đầu của ông. Với kế hoạch áp mức thuế toàn diện lên tới 20% cho tất cả các mặt hàng nhập khẩu và thuế cao hơn đối với hàng hóa từ Trung Quốc, các đề xuất này xuất hiện trong bối cảnh chuỗi cung ứng hàng hải toàn cầu đã chịu áp lực lớn từ các xung đột tại Biển Đỏ.
Đánh giá: Lập trường quyết liệt của Trump nhằm đối phó với Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) mở rộng của Trung Quốc, đồng thời điều chỉnh chính sách của Mỹ tập trung vào khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, nơi giao thoa giữa lợi ích thương mại và quân sự. Điều này có thể làm gia tăng căng thẳng thương mại, dù triển vọng tăng trưởng của ngành vận tải container trong những năm tới vẫn được đánh giá khả quan.
Chương trình đầu tư cảng của Mỹ
Bộ Giao thông Vận tải Mỹ đã công bố khoản đầu tư đáng kể 450 triệu USD thông qua Chương trình Phát triển Hạ tầng Cảng, nhằm hiện đại hóa các cảng trên toàn nước Mỹ. Sáng kiến này hướng đến việc củng cố chuỗi cung ứng, tăng cường an ninh kinh tế, đồng thời giảm chi phí vận tải và giảm tác động môi trường. Bộ trưởng Giao thông Vận tải Pete Buttigieg nhấn mạnh rằng hoạt động cảng thông suốt là yếu tố then chốt để giữ giá tiêu dùng thấp và đảm bảo thương mại toàn cầu hiệu quả.
Đánh giá: Động thái này là một phản ứng chiến lược nhằm khắc phục sự tụt hậu so với các cảng Đông Nam Á, đồng thời đối phó với xung đột thương mại lớn dự kiến với Trung Quốc. Đây cũng là một phần trong chiến lược củng cố vị thế ngày càng lớn của Mỹ trên thị trường LNG sau cuộc xâm lược của Nga.
Cảng Chancay - Cửa ngõ của Trung Quốc vào Nam Mỹ
Dự án phát triển cảng megaport Chancay tại Peru, được tài trợ bởi Trung Quốc, dự kiến sẽ thay đổi đáng kể mô hình vận tải biển, biến cảng này thành cảng nước sâu lớn nhất trên bờ biển phía tây Nam Mỹ. Dự án này đánh dấu sự chuyển hướng từ các giao dịch nợ có chủ quyền truyền thống sang tài trợ dự án giới hạn trách nhiệm, qua đó tăng cường ảnh hưởng của Trung Quốc đối với các mối quan hệ thương mại và tài chính phát triển với Peru.
Đánh giá: Đây là một bước đi chiến lược của Bắc Kinh nhằm thống trị các nút hàng hải quan trọng và các tuyến thương mại, đặc biệt khi khu vực Mỹ Latinh ngày càng có vai trò nổi bật trong thương mại hàng hải toàn cầu.
Cảng Vizhinjam bắt đầu hoạt động thương mại
Cảng container bán tự động đầu tiên của Ấn Độ, Vizhinjam, đã bắt đầu hoạt động thương mại mạnh mẽ, thách thức sự thống trị của các cảng chịu ảnh hưởng của Trung Quốc tại Sri Lanka. Kể từ khi bắt đầu vận hành thử nghiệm, cảng đã xử lý khối lượng hàng hóa đáng kể, định vị Ấn Độ như một cường quốc hàng hải tiềm năng trong khu vực.
Đánh giá: Sự phát triển của cảng Vizhinjam nhằm xây dựng một trung tâm trung chuyển mới trong khu vực, cung cấp một lựa chọn thay thế cho các cảng chịu ảnh hưởng của Trung Quốc như Colombo và Hambantota.
Đầu tư vào Khu Kinh tế Kênh đào Suez, Ai Cập
Khu Kinh tế Kênh đào Suez tại Ai Cập đã nhận được khoản đầu tư 3 tỷ USD để nâng cấp hạ tầng, với kế hoạch tiếp tục đầu tư tương tự trong những năm tới. Khu vực này được hưởng lợi từ các ưu đãi pháp lý và thuế đặc biệt, nhằm tận dụng lưu lượng vận tải hàng hải quốc tế lớn.
Đánh giá: Giữa bối cảnh bất ổn chính trị khu vực, các khoản đầu tư này đóng vai trò quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa và ổn định kinh tế của Ai Cập, với sự hỗ trợ dự kiến tiếp tục từ các quốc gia vùng Vịnh như Ả Rập Xê Út và UAE.
Tuyến hàng hải toàn cầu bị định tuyến lại
Do những lo ngại an ninh liên tục tại các hành lang hàng hải chính, đặc biệt là các cuộc tấn công của lực lượng Houthi gần eo biển Bab-el-Mandeb, các tuyến hàng hải toàn cầu đã bị định tuyến lại đáng kể. Nhiều tàu hiện phải chọn hành trình dài hơn qua Mũi Hảo Vọng, làm tăng chi phí và thời gian vận chuyển.
Đánh giá: Việc định tuyến lại này có khả năng sẽ kéo dài, ảnh hưởng đến động lực thương mại toàn cầu và nhấn mạnh nhu cầu đầu tư tăng cường vào các cảng thay thế cũng như hợp tác quốc tế để đảm bảo các tuyến hàng hải quan trọng.
Mở rộng chiến lược đội tàu "bóng tối"
Đội tàu "bóng tối" do các quốc gia như Nga, Trung Quốc và Iran sử dụng để né tránh các lệnh trừng phạt quốc tế tiếp tục được mở rộng. Việc Nga đầu tư vào đội tàu này, theo báo cáo tháng 4/2024, cho thấy sự gia tăng đáng kể về rủi ro vận hành, lo ngại môi trường và căng thẳng địa chính trị.
Đánh giá: Chiến lược đội tàu "bóng tối" sẽ tiếp tục là một yếu tố tồn tại trong thương mại toàn cầu chừng nào các gián đoạn tại các tuyến hàng hải chính và xung đột khu vực vẫn leo thang.
Chris Lin
Nguồn: container-news
