Theo Báo cáo về than giữa năm của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) công bố vào tháng 7 năm 2024, sản xuất và tiêu thụ than toàn cầu vẫn mạnh mẽ, không có dấu hiệu chậm lại.
Thương mại than toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục vào năm 2023. Các nhà sản xuất than lớn - Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia - đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể trong sản lượng, với Trung Quốc tăng 3,4%, Ấn Độ tăng 12% và Indonesia tăng 13%. Tổng sản lượng than toàn cầu đạt mức kỷ lục 8,9 tỷ tấn.
Mặt khác, trong thập kỷ qua, Trung Quốc đại lục, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan vẫn là năm nước nhập khẩu than lớn nhất thế giới, nhấn mạnh sự thống trị của Châu Á trong thương mại than. Tăng trưởng kinh tế gần đây ở Trung Quốc và Ấn Độ đã thúc đẩy gia tăng nhập khẩu than, trong khi Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan duy trì mức ổn định.
Việt Nam dự kiến sẽ trở thành nước nhập khẩu than lớn thứ 5 thế giới vào năm 2024, sau sự tăng trưởng đáng kể trong nhập khẩu than năm 2023. IEA cho rằng sự gia tăng này là do nhu cầu điện mạnh mẽ và thiếu hụt thủy điện.
Năm 2023, Việt Nam nhập khẩu 51,16 triệu tấn than, chi tiêu 7,1 tỷ đô la Mỹ. Khối lượng nhập khẩu tăng 61,4% và giá trị nhập khẩu tăng 0,7% so với năm 2022.
Tiêu thụ than của Việt Nam tiếp tục tăng mạnh trong nửa đầu năm 2024, do nhu cầu điện mạnh mẽ và sản lượng thủy điện giảm. Đến cuối tháng 6, cả nước nhập khẩu 33,43 triệu tấn than, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm trước, chi tiêu 4,15 tỷ đô la Mỹ, tăng 14,5% so với năm trước.
Mặc dù tăng cường nhập khẩu từ Lào, việc Việt Nam hủy bỏ dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 2 và các dự án khác đang tạm dừng khiến IEA phải đánh giá lại triển vọng tiêu thụ than của mình.
Nguồn sản xuất điện chính
Than vẫn là nguồn sản xuất điện lớn nhất toàn cầu.
Năm 2023, sản xuất điện từ than tăng 1,9% lên mức kỷ lục 10.690 TWh. Mặc dù vậy, IEA dự báo tăng trưởng điện than toàn cầu có thể chậm lại trong năm 2024 do sự phục hồi của thủy điện ở Trung Quốc và sự mở rộng đáng kể của năng lượng gió và mặt trời.
Trong nửa đầu năm 2024, sản lượng than toàn cầu đã giảm nhẹ 0,7% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu do sản lượng ở Trung Quốc giảm 1,7%. Nguyên nhân của sự giảm sút này là do tăng cường kiểm tra an toàn tại tỉnh Sơn Tây, khu vực sản xuất than lớn nhất của Trung Quốc, và sự chậm lại trong nhu cầu nội địa.
Mặt khác, Ấn Độ tiếp tục tăng cường sản xuất để tránh tình trạng thiếu hụt và giảm nhập khẩu, trong khi Indonesia đặt mục tiêu sản xuất 720 triệu tấn trong năm 2024 nhưng đã phê duyệt khai thác hơn 900 triệu tấn.
Tại Hoa Kỳ, nhà sản xuất than lớn thứ tư thế giới, sản lượng giảm khoảng 17% trong nửa đầu năm 2024, do tồn kho cao tại các nhà máy điện. Sản xuất than ở Châu Âu cũng được dự báo sẽ giảm.
Tại Hoa Kỳ, nhà sản xuất than lớn thứ 4 thế giới, sản lượng giảm khoảng 17% trong nửa đầu năm 2024, do tồn kho cao tại các nhà máy điện. Sản xuất than ở Châu Âu cũng được dự báo sẽ giảm.
Dương Linh
Nguồn: Hellenic Shipping News - 1/8/2024
