Hải quân Ấn Độ giải cứu tàu MV RUEN trên Ấn Độ Dương, ngoài khơi bờ biển Somalia vào ngày 16 tháng 3 năm 2024. Ảnh do Hải quân Ấn Độ cung cấp
Sau bốn năm vắng bóng, cướp biển Somalia đã tái xuất một cách đáng lo ngại trong năm qua, đỉnh điểm là vụ cướp biển nhận được khoản tiền chuộc hàng triệu đô la đầu năm nay.
“Sau bốn năm không có sự kiện cướp biển, cướp biển Somalia đã tái xuất vào tháng 11/2023 và dự kiến sẽ tiếp tục gia tăng,” công ty an ninh hàng hải Ambrey cảnh báo trong báo cáo đánh giá mối đe dọa mới nhất. Sự tái xuất này xuất phát từ tình hình bất ổn chính trị tại Puntland, một khu vực bán tự trị ở Somalia, nơi các nhóm tộc nhỏ bị gạt ra ngoài lề ban đầu nhắm vào tàu cá Iran. Theo Ambrey, những nhóm này sau đó đã phát triển chiến thuật, biến các tàu đánh cá nhỏ bị bắt thành "tàu mẹ" để thực hiện các cuộc tấn công phức tạp nhằm vào tàu buôn lớn hơn.
Mối đe dọa đã mở rộng đáng kể, với khả năng cướp biển tiến hành tấn công cách bờ biển Somalia lên đến 800 hải lý.
Kể từ tháng 11 năm 2023, Chiến dịch ATALANTA của Liên minh Châu Âu đã ghi nhận 43 vụ việc liên quan đến cướp biển ở lưu vực Somali và Vịnh Aden, bao gồm bốn vụ tấn công tàu thương mại. Hai trong số những tàu này đã bị bắt cóc: MV Ruen, bị bắt giữ vào giữa tháng 12 năm 2023 và bị giam giữ trong ba tháng cho đến khi được Hải quân Ấn Độ giải cứu, và MV Abdullah, bị bắt cóc vào tháng 3 và được thả một tháng sau đó sau khi trả tiền chuộc 4 triệu đô la, theo Ambrey.
Hôm thứ Năm, chiến dịch ATALANTA báo cáo đang giám sát một tàu cá Trung Quốc cáo buộc bị cướp ngoài khơi bờ biển Puntland, đông bắc Somalia. Tàu này, hiện vẫn nằm trong vùng biển của Somalia, được xác nhận đang bị các cướp biển vũ trang AK-47 và súng máy kiểm soát, với 18 thành viên thủy thủ đoàn được báo cáo an toàn. Hiện vụ việc đang được phân loại là cướp có vũ trang trên biển.
Tình hình trong khu vực trở nên nghiêm trọng hơn do ngành hàng hải giảm các biện pháp an ninh. Sau khi khu vực nguy cơ cao Ấn Độ Dương bị gỡ bỏ vào tháng 1/2023, nhiều tàu đã giảm bớt các biện pháp bảo vệ.
Đáng chú ý, Ambrey báo cáo rằng không có tàu buôn nào trong 4 tàu bị xâm nhập trong năm qua sử dụng Đội An ninh Vũ trang Tư nhân (PAST).
“Do kích thước rộng lớn của Ấn Độ Dương, các tàu buôn không thể chỉ dựa vào can thiệp quân sự,” báo cáo của Ambrey nhấn mạnh, lưu ý rằng lực lượng hải quân có thể mất hàng giờ để tiếp cận các tàu gặp nguy hiểm.
Tuy nhiên, các biện pháp an ninh được thiết lập vẫn chứng minh hiệu quả. Các tàu được trang bị đội an ninh tư nhân đã thành công trong việc ngăn chặn cướp biển, với một vụ việc đáng chú ý vào tháng 5/2024 bắt giữ 6 nghi phạm cướp biển, hiện đang chờ xét xử tại Seychelles.
Khi mùa hậu gió mùa mang lại biển lặng, ngành hàng hải nên chuẩn bị cho sự gia tăng hoạt động của cướp biển. Ngành được khuyến nghị xem xét lại các giao thức an ninh, bao gồm đánh giá an ninh tàu toàn diện, đánh giá rủi ro theo hành trình và triển khai chiến lược các đội an ninh vũ trang.
Ngọc Quỳnh
Nguồn: gcaptain
