Công nhân may mặc Việt Nam đang gia công trang phục tại một nhà máy ở TP. Hồ Chí Minh
Chạy đua với thời hạn 9/7 do chính mình đặt ra, Tổng thống Donald Trump hôm thứ Tư tuyên bố Mỹ đã đạt được thỏa thuận thương mại với Việt Nam – đánh dấu hoàn thành bước tiến thứ ba trong loạt đàm phán thương mại quan trọng của Nhà Trắng.
Dù vậy, cục diện thương mại toàn cầu vẫn trong tình trạng nhiều bất ổn.
“Tôi vừa đạt được thỏa thuận thương mại với Việt Nam,” ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Trong bài đăng tiếp theo, ông Trump cho biết Mỹ sẽ áp thuế 20% với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam và 40% đối với hàng " trung chuyển". Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết trong một bài đăng trên X vào chiều thứ Tư làm rõ rằng mức thuế 40% này sẽ áp dụng với các sản phẩm có nguồn gốc từ nước thứ ba nhưng được Việt Nam xuất khẩu qua Mỹ.
Mức thuế 20% này cao gấp đôi mức thuế tối thiểu hiện nay mà Mỹ áp dụng với hàng Việt Nam cũng như hầu hết các quốc gia khác.
“Đổi lại, Việt Nam sẽ “lần đầu tiên” mở hoàn toàn thị trường cho Mỹ, cho phép hàng hóa Mỹ vào Việt Nam với mức thuế 0%” ông tuyên bố thêm.
Hiện chưa rõ thỏa thuận mà ông Trump công bố đã được chính thức ký kết hay phía Việt Nam có đồng ý với toàn bộ nội dung hay không. Theo báo Việt Nam News – cơ quan thông tấn nhà nước của Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm và ông Trump đã điện đàm vào thứ Tư để thảo luận và hoàn thiện các điều khoản của một thỏa thuận khung. Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam từ chối bình luận với CNN.
Trong cuộc gọi, “ông Lâm đề xuất Mỹ sớm công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đối với một số mặt hàng công nghệ cao” tờ báo đưa tin.
Trong nhiều tháng qua, ông Trump và chính quyền của mình liên tục tuyên bố rằng nhiều quốc gia đang xếp hàng để thực hiện các thỏa thuận thương mại với Mỹ. Tuy nhiên, khi thời hạn 9/7 – mốc kết thúc 90 ngày tạm hoãn áp thuế “đối ứng” – đang cận kề và mức thuế lên tới 50% có thể có hiệu lực, tình hình vẫn khá im ắng. Việc khôi phục các mức thuế cao kỷ lục có nguy cơ gây chấn động thị trường tài chính và phá vỡ kế hoạch kinh doanh của nhiều doanh nghiệp.
Nếu giữ nguyên đề xuất hồi tháng Tư, hàng hóa từ Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ sẽ phải chịu mức thuế tối thiểu 46% – thuộc nhóm cao nhất trong loạt thuế quan mà ông Trump từng công bố.
Nhà Trắng hiện vẫn chưa công bố bất kỳ tài liệu nào làm rõ các chi tiết về thỏa thuận mà ông Trump công bố vào sáng thứ Tư.
“Chúng tôi vẫn đang soạn thông cáo báo chí,” Thứ trưởng Tài chính Mỹ Michael Faulkender nói với CNBC vào chiều cùng ngày, và cho biết thông cáo báo chí này “có thể” sẽ được phát hành trước khi thị trường đóng cửa (khoảng 4 giờ chiều theo giờ ET). Ông Faulkender không trả lời rõ liệu mức thuế 20% có được áp dụng thêm vào mức thuế 10% hiện tại đối với hàng hóa từ Việt Nam hay không, hay sẽ là mức thuế mới.
Nhập khẩu từ Việt Nam tăng vọt khi Mỹ áp thuế cao hơn với hàng hóa từ Trung Quốc
Năm ngoái, Việt Nam là nguồn cung hàng hóa lớn thứ sáu của Mỹ, với kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt 137 tỷ USD – hơn gấp đôi so với năm năm trước, theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ.
Cùng thời gian đó, thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam cũng tăng mạnh, đạt 123 tỷ USD – đứng thứ ba trong số các quốc gia có thâm hụt lớn nhất với Mỹ, so với mức 56 tỷ USD vào năm 2019 (đứng thứ năm thời điểm đó).
Ông Trump đặc biệt chỉ trích các quốc gia có thâm hụt thương mại lớn và kéo dài với Mỹ, cho rằng đó là dấu hiệu của các hành vi thương mại không công bằng. Điều này lý giải vì sao ông tìm cách áp mức thuế “ đối ứng” cao nhất với Việt Nam.
Việt Nam đã hưởng lợi đáng kể từ các mức thuế cao mà ông Trump áp lên hàng hóa Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu – và phần lớn được ông Joe Biden giữ nguyên. Các mức thuế này khiến nhiều doanh nghiệp chuyển sản xuất sang Việt Nam, nơi có mức thuế quan thấp hơn.
Những mặt hàng Mỹ nhập khẩu nhiều nhất từ Việt Nam bao gồm máy tính, thiết bị điện tử, hàng may mặc, phụ kiện và nội thất. Dù Trung Quốc vẫn là nguồn nhập khẩu hàng đầu các mặt hàng này, Việt Nam đang nhanh chóng thu hẹp khoảng cách.
Cổ phiếu của các công ty phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng tại Việt Nam như Nike (NKE), Lululemon (LULU) và Columbia Sportswear (COLM) đồng loạt tăng ngay sau khi ông Trump công bố thỏa thuận thương mại. Nike tăng 4,2%, Columbia tăng 1,3%, còn cổ phiếu Lululemon dao động nhưng vẫn chốt tăng 0,7%. VF Corporation (VFC) – công ty mẹ của The North Face và Vans – cũng tăng 1,5%.
Chỉ số S&P 500 tăng 0,38% vào giữa phiên và lập kỷ lục trong ngày; Nasdaq Composite tăng 0,82%, trong khi Dow Jones giảm nhẹ 0,1% nhưng đã thu hẹp đà giảm sau bài đăng của ông Trump.
Diễn biến sự việc vẫn đang được cập nhật.
Chris Lin
Nguồn: cnn
