Cần cẩu giàn đứng cạnh các container hàng hóa tại cảng Dương Sơn, ngoại ô Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 7 tháng 2 năm 2025
Trung Quốc từ chối khuất phục trước điều mà họ gọi là “hành vi tống tiền” từ Mỹ, trong bối cảnh cuộc chiến thương mại toàn cầu do loạt thuế quan mạnh tay của Tổng thống Donald Trump châm ngòi vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, dù thị trường chứng khoán đang dần ổn định trở lại.
Phản ứng cứng rắn từ Bắc Kinh được đưa ra sau khi Trump dọa nâng thuế nhập khẩu lên hơn 100% đối với hàng hóa từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, nhằm đáp trả việc Trung Quốc áp mức thuế đáp trả tương đương với đòn thuế mà ông Trump công bố hồi tuần trước.
Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố: "Việc Mỹ đe dọa tiếp tục leo thang thuế quan với Trung Quốc là sai lầm chồng sai lầm, một lần nữa phơi bày bản chất tống tiền của phía Mỹ. Nếu Mỹ vẫn khăng khăng làm theo ý mình, Trung Quốc sẽ chiến đấu đến cùng."
Các nhà sản xuất Trung Quốc, từ đồ gia dụng đến vật liệu lát sàn, đang phát đi cảnh báo lợi nhuận sụt giảm, vội vàng lên kế hoạch xây dựng nhà máy ở nước ngoài và thương lượng lại giá với khách hàng do bị ảnh hưởng nặng nề từ thuế. Trong khi đó, Liên minh châu Âu cũng đề xuất các biện pháp đáp trả, sau làn sóng áp thuế dồn dập của Trump nhằm vào hàng chục quốc gia, khiến thị trường tài chính chao đảo và làm dấy lên lo ngại về nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu.
Sau vài ngày chao đảo khiến nhà đầu tư hoang mang, thị trường chứng khoán đã dần lấy lại đà ổn định, trong bối cảnh nhiều lãnh đạo doanh nghiệp – bao gồm cả những người thân cận với ông Trump – kêu gọi Tổng thống Mỹ thay đổi hướng đi.
Chỉ số Nikkei của Nhật Bản tăng 6% vào thứ Ba, phục hồi từ mức thấp nhất trong 1,5 năm sau khi ông Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đồng ý bắt đầu đàm phán thương mại. Tại Trung Quốc, chỉ số cổ phiếu blue chip tăng 1%, trong khi chỉ số Hang Seng của Hồng Kông bật tăng 2% sau phiên giao dịch tồi tệ nhất kể từ năm 1997, do ảnh hưởng từ các mức thuế bị đánh giá là “tàn nhẫn”.
Hợp đồng tương lai chứng khoán châu Âu và Mỹ cũng cho thấy tín hiệu mở cửa tích cực sau nhiều phiên lao dốc, trong khi giá dầu thế giới phục hồi mạnh mẽ sau đợt bán tháo trước đó.
Tuy nhiên, thị trường Indonesia bị ảnh hưởng nặng nề khi chỉ số chứng khoán mất 9% và đồng rupiah rơi xuống mức thấp kỷ lục sau kỳ nghỉ lễ dài; Ngân hàng Trung ương nước này cam kết sẽ can thiệp, cùng nhiều cơ quan tài chính toàn cầu khác nỗ lực ngăn đà lao dốc. Tổng thống Trump bảo vệ chính sách thuế của mình – áp dụng mức thuế tối thiểu 10% và có thể lên tới 50% – với lý do nhằm khôi phục ngành công nghiệp Mỹ sau nhiều thập kỷ tự do hóa thương mại. Ông nói: "Đây là cơ hội duy nhất để nước Mỹ lật lại bàn cờ. Không có tổng thống nào khác dám làm điều này, hoặc thậm chí đi qua nó".
Thuế quan của Trump có thể khiến giá nhiều mặt hàng nhập khẩu tăng mạnh.
CHÂU ÂU LÊN KẾ HOẠCH ĐÁP TRẢ
Ủy ban châu Âu đề xuất áp thuế đối kháng 25% lên hàng loạt mặt hàng của Mỹ như đậu nành, hạt khô và xúc xích — dù một số sản phẩm khác như rượu bourbon vẫn tạm thời chưa bị đưa vào danh sách, theo tài liệu Reuters thu thập được.
Các quan chức EU tuyên bố sẵn sàng đàm phán một thỏa thuận “zero for zero” với chính quyền Trump. Ủy viên Thương mại EU, ông Maros Sefcovic, phát biểu: “Sớm hay muộn, chúng tôi sẽ ngồi vào bàn đàm phán với Mỹ để tìm ra một thỏa hiệp đôi bên chấp nhận được.”
Khối 27 quốc gia này hiện đang chật vật đối phó với thuế nhập khẩu lên ô tô và kim loại, và chuẩn bị đối mặt thêm mức thuế 20% vào thứ Tư tới. Trump cũng đe dọa sẽ áp thuế lên các loại đồ uống có cồn từ châu Âu.
Người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ thuế quan của Trump là ai?
Công thức thuế quan mới của Tổng thống Trump áp đặt mức thuế cao nhất đối với các quốc gia có thu nhập thấp/ trung bình thấp và phụ thuộc vào Mỹ về xuất khẩu.
Xuất khẩu sang Mỹ theo tỉ lệ thuế quan mới
Các nhà đầu tư và giới lãnh đạo chính trị đang loay hoay tìm hiểu liệu thuế quan của Trump là biện pháp lâu dài hay chỉ là đòn gây sức ép nhằm buộc các nước khác nhượng bộ trong đàm phán.
Theo Politico, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã gặp Trump tại Florida hôm Chủ nhật để thúc giục ông tập trung vào việc ký kết các thỏa thuận thương mại, nhằm trấn an thị trường rằng chiến lược này có một đích đến rõ ràng. Các quan chức trong chính quyền cho biết hàng chục quốc gia đã chủ động liên hệ để tìm cách ngăn chặn các mức thuế dự kiến có hiệu lực vào thứ Tư.
Các quan chức trong chính quyền Trump cho biết Tổng thống đang thực hiện lời hứa đảo ngược hàng thập kỷ tự do hóa thương mại mà ông cho là đã làm suy yếu nền kinh tế Mỹ.
Chuyên gia kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett phát biểu trên Fox News: “Ông ấy đang kiên định với điều mà mình tin là hiệu quả, và sẽ tiếp tục theo đuổi nó. Nhưng ông cũng sẵn sàng lắng nghe các đối tác thương mại — nếu họ đưa ra những thỏa thuận thực sự có lợi cho ngành sản xuất và nông nghiệp Mỹ, tôi tin rằng ông sẽ cân nhắc”.
LÃNH ĐẠO DOANH NGHIỆP LÊN TIẾNG PHẢN ĐỐI
Nhiều ông lớn Phố Wall đã cảnh báo về hậu quả lâu dài của các mức thuế quan do Mỹ áp đặt. Giám đốc điều hành JPMorgan Chase, Jamie Dimon, nhận định chính sách này có thể gây ra những tác động tiêu cực kéo dài, trong khi nhà quản lý quỹ Bill Ackman thậm chí ví nó như một “mùa đông hạt nhân kinh tế.”
Ackman – một trong số ít người ủng hộ Trump công khai bày tỏ nghi ngại – không phải là người duy nhất. Tỷ phú Elon Musk, người đang dẫn đầu nỗ lực cắt giảm chi tiêu chính phủ theo định hướng của Trump, đã kêu gọi Mỹ và châu Âu áp dụng thuế suất bằng 0. Theo Washington Post, ông cũng trực tiếp đề nghị Trump xem xét lại chính sách thuế quan.
Hôm thứ Hai, cố vấn thương mại của Trump – ông Peter Navarro – đã bác bỏ ý kiến của CEO Tesla, gọi Elon Musk là một "người lắp ráp ô tô" chứ không phải chuyên gia kinh tế.
Trong khi đó, nhà đầu tư ngày càng tin rằng nguy cơ suy thoái kinh tế đang tăng có thể buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải hạ lãi suất ngay trong tháng tới. Tổng thống Trump tiếp tục kêu gọi Fed giảm lãi suất vào thứ Hai, nhưng Chủ tịch Jerome Powell vẫn tỏ ra thận trọng và chưa vội hành động.
Chris Lin
Nguồn: reuter
