Các chính sách gay gắt chống Covid của Trung Quốc, căng thẳng dọc eo biển Đài Loan và chiến tranh ở Ukraine đều góp phần khiến nhiều công ty tìm kiếm những địa điểm thay thế để tìm nguồn cung ứng hàng hóa của Trung Quốc trong thời gian gần đây

Dữ liệu từ nền tảng giá cước Xeneta có trụ sở tại Oslo mới công bố cho thấy sự phát triển to lớn của Việt Nam với tư cách là một nguồn cung cấp hàng hóa sản xuất ngày càng tăng cho Hoa Kỳ. 

Tập trung vào Hoa Kỳ, sản lượng nhập khẩu container từ Châu Á trong 5 năm qua đã chứng kiến mức tăng 26%. Tuy nhiên, trong số 12 nền kinh tế lớn trong khu vực, Trung Quốc cùng với Singapore ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa thấp nhất ở mức tăng 7%, theo Xeneta. Hồng Kông là nền kinh tế duy nhất không tăng trưởng về khối lượng. Trong khi đó, Việt Nam có tốc độ tăng trưởng 156% thương mại hàng container vào Hoa Kỳ từ năm 2017 đến năm 2022.

Một xu hướng tương tự xuất hiện về tỷ trọng khối lượng nhập khẩu. Vào năm 2022, 56% tổng số hàng hóa nhập khẩu bằng container vào Hoa Kỳ từ châu Á đến từ Trung Quốc. Sức mạnh rõ ràng của con số này che mờ thực tế là tỷ lệ này đã thực sự giảm 10 điểm phần trăm so với năm 2017. Mặt khác, Việt Nam đã tăng gần gấp đôi tỷ lệ của mình, từ 6% năm 2017 lên 11% vào năm 2022.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế nhận thấy rằng các khoản đầu tư của các công ty nước ngoài vào Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong gần hai thập kỷ vào nửa cuối năm 2022. Các khoản đầu tư này đã giảm 73% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống còn 42,5 tỷ USD. Đặt điều này vào bối cảnh, từ nửa cuối năm 2020 đến nửa đầu năm 2022, đầu tư nước ngoài đạt trung bình 160 tỷ USD trong mỗi nửa năm.

Ngược lại, Việt Nam đã chứng kiến ​​FDI tăng 61,2% so với cùng kỳ năm ngoái trong ba tháng đầu năm 2023, bao gồm mức tăng 62,1% về số lượng dự án mới có vốn đầu tư nước ngoài. Lĩnh vực chế biến, chế tạo thu hút nhiều vốn đầu tư nhất vào đây, chiếm khoảng 75% tổng vốn đầu tư.

Vào năm nay, các nhà xuất khẩu Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh tăng trưởng của các thị trưởng mới nhằm thay thế vị trí của Mỹ.

Tháng 3 chứng kiến ​​sự sụt giảm rõ rệt trong xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ, với kim ngạch thương mại ít hơn 3,6 tỷ USD so với năm trước. Tuy nhiên, bất chấp sự sụt giảm đáng kể này, tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng 15% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 3 nhờ thương mại bùng nổ với Nga và các nước ở Nam Á.

Emily Stausbøll, nhà phân tích thị trường tại Xeneta, nhận xét: “Cần có thời gian để xây dựng các cơ sở sản xuất mới và đầu tư vào cơ sở hạ tầng cảng, như chúng ta đang thấy ở Việt Nam, Campuchia và Singapore chẳng hạn. Vì vậy tác động của các khoản đầu tư ngày nay sẽ chưa thể đánh giá đầy đủ. Điều này ngụ ý rằng các mô hình thương mại đang thay đổi mà chúng ta đang thấy hiện nay có thể chỉ là khởi đầu của một sự tái tổ chức lớn hơn nhiều”.

Một nghiên cứu gần đây do công ty tư vấn toàn cầu Kearney công bố cho thấy có tới 96% CEO Mỹ đang đánh giá việc chuyển hoạt động sản xuất về chính quốc như một chiến lược, con số này sẽ tăng 18% vào năm 2022. Hầu hết đã cam kết chuyển sản xuất về nước hoặc đã sẵn sàng chuyển dây chuyền sản xuất về nước.

Omar Troncoso, một đối tác trong hoạt động bán lẻ và tiêu dùng của Kearney, cho biết: “Chúng tôi dường như đang hướng tới một phong trào rút lui bền vững”. “Reshoring đang trở thành cả nguyên nhân và kết quả của việc các công ty phải suy nghĩ lại về cách họ xây dựng và vận hành chuỗi cung ứng sẽ đưa họ tiến lên trong thập kỷ tới”.

Stausbøll của Xeneta kết luận: “Trong tương lai, chúng ta sẽ thấy nhiều quyết định đầu tư và thương mại dựa trên địa chính trị hơn là tính sẵn có hoặc giá cả. Điều này tiến triển như thế nào và tốc độ thay đổi sẽ phụ thuộc vào một loạt các yếu tố không chắc chắn – đặc biệt là căng thẳng leo thang xung quanh Đài Loan. Cho đến nay, châu Âu vẫn duy trì tỷ trọng nhập khẩu từ Trung Quốc, với các nhà lãnh đạo chủ chốt thực hiện cách tiếp cận hòa giải hơn so với Mỹ, nhưng một sự kiện địa chính trị lớn khác có thể làm thay đổi điều đó”.

Nguồn: Splash247

Biên dịch: Hương Lan